Zimowe spowolnienie, czyli wszystko zgodnie z naturą

Brak światła, krótki dzień, zimno - są nieodłącznymi atrybutami zimy. Zegar biologiczny człowieka w naturalny sposób się do nich przystosowuje, zmieniając wewnętrzny rytm. Jak zachowuje się organizm i czy da się z tym coś zrobić?

Objawem zmiany rytmu zimą jest zwykle senność i ospałość, mniejsza energia, spadek koncentracji, większy głód – wszystko to oczywiście osobnicze i indywidualne. Niemniej, zegar biologiczny każdego z nas zimą zwalnia.

Procesy biologiczne w organizmie regulowane są za pomocą naturalnego światła – słońca. Zimą jest go mniej. Często bywa ciemno, kiedy wstajemy i tak samo ciemno, kiedy wracamy do domu z pracy. Czas, w którym ewentualnie moglibyśmy zaczerpnąć nieco promieni słońca, spędzamy w biurowcach. Czasem - nawet w weekend, kiedy teoretycznie mamy czas dla siebie, wolimy spędzać go w cieple domowego zacisza, niż na mrozie.

Z biologią nie wygrasz

Senność. Niedobór światła wywołuje wzrost poziomu melatoniny – hormonu snu. Stajemy się więc ospali, a wstawanie o poranku z łóżka wydaje się momentami niemożliwe. Jak temu zaradzić? Spróbuj znaleźć sposób na własne pobudzenie – dynamiczna muzyka, podrygiwanie w jej rytmie podczas mycia zębów, filiżanka dobrej, ciepłej kawy lub zielona herbata.

Smutki i brak energii. Poziom serotoniny, endorfin i dopaminy spada. To wywołuje osłabienie funkcji intelektualnych, spadek energii i obniżenie nastroju. Może się wydawać, że jesteśmy jedyni, że dosięgnęła nas zimowa depresja. To jednak normalne, typowe i z takim samopoczuciem boryka się większość z nas. Czy można coś na to poradzić? Oczywiście! Możesz spróbować fototerapii z użyciem specjalnych lamp. A jeśli wolisz coś prostszego, co masz pod ręką, spróbuj poprawić sobie nastrój ćwiczeniami – rozruszasz mięśnie, rozgrzejesz się i zwiększysz wydzielanie hormonu szczęścia. Mimo, że nie zmienisz w ten sposób pory roku, zupełnie odmienisz swoje samopoczucie.

Odwodnienie. Zimą mogłoby się wydawać, że potrzebujemy mniej wody. Nic bardziej mylnego, jest zupełnie odwrotnie. Mimo, że ze względu na niskie temperatury nie tracimy jej pocąc się, to skóra i tak traci 2 razy więcej wody, niż podczas ciepłych miesięcy roku. Tak działa na nas wiatr, mróz i znacznie większa ilość godzin, spędzanych z ogrzewanych, niewietrzonych pomieszczeniach. Brak wody oczywiście obniża samopoczucie, zwiększa ospałość, odbiera energię, ale również wywołuje osłabienie. Dbaj więc o nawodnienie, pij minimum 1,5 litra wody dziennie, a jeśli nie masz ochoty na zimną wodę, zamień ją na rozgrzewającą zupę lub ziołowe/owocowe herbaty.

Brak ruchu. Zimą chce się mniej. Jest nam zimno, chce się spać – więc ostatnim, na co mamy ochotę, jest ruch. Tymczasem, działa on jak najlepsza pigułka poprawiająca nastrój. Pobudza krążenie, wyzwala wydzielanie hormonów, które wpływają na lepsze samopoczucie, poprawia przemianę materii i powoduje, że od razu robi się cieplej. Jeśli nie chce ci się biegać lub iść na siłownię, spróbuj poćwiczyć chociaż kilka minut w domu.

Brak tlenu. Za oknem mróz, w wielu miastach dodatkowo smog, zamykamy więc okna i spędzamy całe doby w niewietrzonych pomieszczeniach. Tlenu jest mniej w przyrodzie z racji śpiących roślin. Organizm zaczyna to bardzo mocno odczuwać. Spada jakość krążenia, gorzej funkcjonuje każda komórka ciała. Żeby temu zapobiec, staraj się mimo wszystko wietrzyć, dbaj o to, aby spać w wywietrzonej sypialni, wybierz się od czasu do czasu na spacer do lasu – dostarcz sobie jak najwięcej życiodajnego tlenu.

Apetyt. To zupełnie naturalne, że zimą bardziej chce się jeść. Choć przemiana materii wcale nie przyspiesza, czujemy pęd do cięższych, kalorycznych potraw. To wywołuje kiepskie samopoczucie z powodu poczucia winy, lęku o utratę wypracowanej sylwetki, no a biologicznie – ospałość. Nie próbuj hamować zimowego apetytu, zadbaj lepiej o jakość spożywanych posiłków. Postaw na lekkie, ale rozgrzewające zupy, sycące sałatki i zdrowe przekąski, np. orzechy i owoce. Jedz ciepłe śniadania, które zapewnią ci mocny, dobry start w ciemny i zimny poranek.